Meme kanseri taraması nasıl yapılır?
Meme kanserini taraması mamografi denilen memenin filmi çekilerek yapılır. Mammografi, memenin filminin çekilerek, kanserin erken dönemde saptanmasına yardımcı olan bir yöntemdir. Bu yöntem ile, toplumda belirli bir yaşın üstündeki tüm kadınların meme filmi çekilerek, meme kanseri erken safhada yakalanmaya çalışılır. Bu şekilde toplumda, hiçbir şikayeti olmayan kadınlara, mamografi çekilerek meme kanseri taramasının yapıldığı mamografiye, tarama mamografisi denir.
Tarama mammografisi, dünyada en yaygın kullanılan meme kanseri erken tanı yöntemidir.
Mamografi hangi sıklıkla çekilmelidir ?
Amerikan Kanser Enstitüsü, Dünya Sağlık Örgütü, Türk Radyoloji Derneği 40 yaş üzerindeki kadınların, her yıl mamografi çektirmesini önermektedir. Mamografi 40-70 yaş arasında yılda bir tavsiye edilmektedir. 70 yaş üstünde ise hastanın mamografi çektirmesine mani bir hastalığı olmaması durumunda ise yılda veya iki yılda bir tavsiye edilmektedir.
Mammografi nasıl bir tetkik? İlaç veriliyor mu? Acılı bir yöntem mi?
Mammografi, düşük dozda x ışını ile çekilen özel bir meme röntgen filmidir. Memede, muayene ile saptanamayacak kadar küçük anormalliklerin tespit edilmesi amacı ile çekilir. Mamografinin gerçek değeri budur. Çünkü, bu sayede, hastalık muayene ile tespit edilebilecek safhadan önce saptanır. Mammografi çekimi sırasında ilaç kullanılmaz , iğne yapılmaz. Kişinin durumuna göre ; özellikle fibrokistik memelerde ve adete yakın dönemde hassasiyet olabilir. Bu bayanlara en az düzeyde kompresyon uygulanarak ağrı azaltılır.
Dijital mamografi nedir ?
Normal analog detektör olarak kullanılan mamografi filminin yerini teknolojik gelişmelerle dijital dedektörlerin alması ile üretilen cihazlara dijital mamografi denmektedir. Bu cihazlarda mamografi yerine dijital detektörler kullanılmakta, elde edilen imajlar yüksek rezolusyonlu özel ekranlarda veya film benzeri çıktılara baskı alınarak değerlendirilmektedir.
Dijital mamografinin avantajları var mıdır ?
Çalışmalar dijital mamografi cihazları ile yoğun fibrokistik meme yapısında meme kanseri atlama oranının analog sistemlere göre daha düşük olduğunu göstermiştir.
Ayrıca özellikle full field dijital mamografi sistemlerinde tetkik için verilen ışın miktarında da belirgin düşüş olmaktadır.
Mammografi çekimi için bir hazırlık gerekli midir?
Mammografi çekimi için hiçbir ön hazırlığa gerek yoktur. Mamografi çekilirken meme, iki tabaka arasında birkaç saniye hafifçe sıkıştırılır. Bu nedenle memelerin en az hassas olduğu zamanda mammografi çekilmesi, özellikle memeleri hassas kadınlara önerilmektedir. Adet bitimini takip eden hafta, memelerin hassasiyetinin en az olduğu zamandır. Adetin günü ile mamografik görüntü kalitesi arasında ise bir ilişki mevcut değildir.
Mammografi çekilirken belden yukarısı çıplaktır. Bu nedenle çekime gelirken iki parça elbise giyilmesi önerilir. Bu sayede çekim sırasında belden üstü kolaylıkla çıkartılabilir. Filmi etkileyebileceğinden, koltuk altlarına deodorant, talk pudrası, losyon gibi şeyler sürülmemelidir.
Mamografi tüm meme kanserlerini yakalıyor mu?
Ne yazık ki hayır. Mamografi memenin veya kanserin yapısına bağlı nedenlerle meme kanserlerinin bir kısmını optimal şartlarda yapılsa bile gözden kaçırabilmektedir.
Gözden kaçırma oranını düşürmek için yoğun fibrokistik yapılı memelerde, mamografiye ilave olarak birde sonografi ile kontrol yapılmaktadır.
Ultrasonografinin memede kullanımı var mı? ne zaman ve niçin ultrasonografi yapılır?
Mamografi ve ultrasonografi birbirini tamamlayan yöntemlerdir. Bazı özel durumlar dışında genellikle birlikte yapılırlar. Genç yaşlarda özellikle 35 yaş öncesi meme dokusu yoğun olduğundan meme ultrasonografisi ilk tercih edilecek yöntemdir. Ayrıca mamografide görülen bir lezyonunsolid-kistik (yumuşak dokumu, içi sıvı dolu kesecik mi) ayrımı ultrasonografi ile yapılabilmektedir.
Meme protezi (silikon implantı) olanlar meme kanseri yönünden erken teşhis için yapmalıdırlar ?, Mamografi çekimi silikon için zararlı mı?
Meme protezi olan olgularda da tarama yöntemi normal hanımlardaki gibi mamografidir. İmplantı olanlarda birde mutlaka ultrasonografi ile normal meme dokusu ve implant kontrol edilmelidir. Tecrübeli kişilerin yapacağı mamografi tetkiki silikona hiçbir zarar vermez. Çekim öncesinde meme protezi olduğu mutlaka söylenmelidir.